Advertisement
Historia Browaru
Tradycje piwowarskie Żywca sięgają czasów średniowiecza. A w 1448 roku przywilej uprawy jęczmienia i warzenia piwa potwierdził książę oświęcimski Przemysław. Na wzór prawa niemieckiego nadał on Żywcowi prawo do tak zwanej mili ochronnej. Oznaczało to, że dla ochrony mieszczan żywieckich nie wolno było prowadzić piwnego interesu w obrębie jednej mili od miasta. W późniejszych czasach złamanie tego zakazu groziło konfiskatą takiegoż piwa "na Zamek".
Browar Żywiec został założony przez arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga (1817-1895), w połowie XIX wieku. Zakład zbudowano od podstaw w podżywieckiej wiosce na gruncie zwanym Pawlusie. Rok 1856, w którym dokonano rejestracji przedsiębiorstwa, uważany jest za początek działalności browaru, wtedy też uwarzono i sprzedano pierwsze hektolitry znakomitego piwa. Otrzymało ono wówczas, nadaną mu przez miłośników chmielowego trunku, nazwę: Piwo Żywieckie, w skrócie Żywiec, Jednym z głównych powodów budowy zakładu w sercu Kotliny Żywieckiej był nieograniczony dostęp do czystej górskiej wody, wypływającej spod masywu Skrzycznego. Browar w Żywcu zlokalizowano na terenie dóbr żywieckich, będących już wówczas, od ponad 30 lat, w rękach cesarskiej rodziny Habsburgów. Decyzja o założeniu nowoczesnego browaru fabrycznego, wykorzystującego siłę energii parowej oraz najnowsze zdobycze nauki w zakresie fermentacji, była niezwykle trafna. Już dwanaście lat po założeniu browar żywiecki wysunął się na pierwsze miejsce wśród 260 browarów działających w Galicji.
Pod koniec XIX wieku najsławniejszymi markami piw żywieckich były: Cesarskie, Eksportowe, Marcowe, Piwo Lagrowe oraz piwa specjalne: Porter i Ale.
Wyborna jakość oraz wzrastająca z roku na rok produkcja powodowały, iż grono konsumentów piw żywieckich stale się poszerzało. Już w XIX wieku przywiązywano duże znaczenie do budowy pozytywnego wizerunku marki browaru, stosując nowatorskie metody sprzedaży oraz opieki nad produktem. W latach 1856-1939 browar w Żywcu zbudował wyróżniającą się dużą skutecznością sieć sprzedaży, opartą o lokalnych zastępców. Byli to cieszący się zaufaniem kupcy, przedsiębiorcy, restauratorzy oraz właściciele hoteli, którzy na swoim terenie prowadzili sprzedaż piwa. Browar oferował im fachową pomoc w urządzeniu lokalnych rozlewni, dostarczał wyposażenie barów i restauracji, aparaty do nalewania piwa, lodówki oraz materiały reklamowe. Żywieckie znaki firmowe oraz towarowe drukowano, malowano, wytłaczano lub wypalano na: szklankach, kuflach, dzbanach, beczkach, bloczkach, kelnerskich cennikach, serwetkach, jadłospisach, podstawkach, kalendarzach ściennych, restauracyjnych lustrach itp. Dziś te budzące nostalgię pomysły na ekspozycję i reklamę piwa, najoryginalniejsze projekty graficzne, najciekawsze rozwiązania marketingowe można zobaczyć w otwartym dla turystów Żywieckim Browarze. Nawet w czasach PRL Żywiec zachował swoją doskonałą jakość. Był to jeden z najbardziej luksusowych towarów, dostępny niemal wyłącznie spod lady i w Peweksach. Eksportowano go do kilkudziesięciu krajów świata. W ciągu ubiegłego półwiecza Żywiec zdobył wiele nagród w międzynarodowych konkursach i festiwalach piwnych, m.in. w Kolonii, Paryżu, Brukseli, Norymberdze, Londynie, Rzymie, Luksemburgu, Genewie, Lizbonie, Chicago, za wysoką jakość i niepowtarzalny smak. Na światowych rynkach od kilkudziesięciu lat pozycjonuje się go jako piwo, którego sekret kryje się w krystalicznie czystej wodzie z polskich gór. Dziś marka Żywiec stanowi 58% eksportu polskich piwnych marek.
Współczesność: Rynek piwa
Od lat 90. XX wieku priorytetem w Żywieckim Browarze było otwarcie się na krajowy rynek. Zwiększenie produkcji, przy utrzymaniu wysokiej jakości piwa, oraz inwestycje w budowę systemu sprzedaży, zapewniły browarowi żywieckiemu doskonałą pozycję na rynku. Na początku lat 90. Żywiec jako jeden z pierwszych rozpoczął inwestycje w rynek detaliczny i gastronomię. Budowa własnej sieci dystrybucyjnej dodatkowo umocniła pozycję browaru. Główny nacisk został położony na prace związane z obecnością piw żywieckich w punktach sprzedaży detalicznej, w sklepach oraz w restauracjach i pubach. W wyniku takiej współpracy powstały na terenie kraju tysiące firmowych lokali serwujących piwa żywieckie. Rozbudowa własnej sieci sprzedaży, troska o wizualizację produktu oraz nowoczesne rozwiązania w zakresie zarządzania sprzedażą, uczyniły z marki Żywiec najlepiej sprzedający się polski produkt branży piwowarskiej. Obecnie Żywiec jest największą polską marką w segmencie premium.
Współczesność: Browar
Zakłady Piwowarskie w Żywcu jako pierwsze w branży piwowarskiej zostały sprywatyzowane i przekształcone w spółkę akcyjną. Debiut akcji spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie miał miejsce 24 września 1991 r. Kolejna milowa data w historii browaru to rok 1994, kiedy to partnerem żywieckiej spółki został holenderski Heineken, piwna potęga o ogromnym doświadczeniu i silnej pozycji rynkowej w ponad 170 krajach. Dzięki współpracy z Heinekenem browar został rozbudowany, gruntownie zmodernizowany i jest dziś jednym z najnowocześniejszych na świecie. Browar w Żywcu jest największym zakładem w Grupie Żywiec S.A. jego moce produkcyjne wynoszą 5 mln hl. W trosce o wysoką jakość żywieckiego piwa Browar wprowadził i poddał certyfikacji Zintegrowany System Zarządzania: jakością zgodny z wymaganiami normy ISO 9001:2000, bezpieczeństwem żywności zgodny z wymaganiami normy DS 3027E:2002, bezpieczeństwem i higieną pracy zgodny z wymaganiami normy PN-N-18001:2004 oraz zgodny z wymaganiami OHSAS 18001:1999 oraz system zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami normy ISO 14001:2004.
Giełda Briofilów
Pod patronatem Żywca, corocznie, od wielu lat, w scenerii starego i nowego browaru odbywa się w czerwcu najważniejsza polska giełda birofilów. Giełda jest imprezą unikatową w skali europejskiej. Piwna wystawa sprowadza do Żywca, z kraju i zagranicy setki miłośników historii browarnictwa. Jest okazją do spotkań z ludźmi, dla których piwo, tradycje browarnicze i akcesoria z tym związane stanowią często treść ich życia. Kolekcjonerzy prezentują m.in. kufle, butelki, etykiety, kapsle oraz wiele innych akcesoriów związanych z browarnictwem. Podczas giełdy goście mają okazję zapoznać się z unikatowymi zbiorami, a międzynarodowi kolekcjonerzy, m.in. z Czech, Niemiec, Anglii, mają sposobność, by wymienić się akcesoriami piwnymi i doświadczeniami zdobytymi przez wiele lat pasji kolekcjonerskiej. Niewątpliwą atrakcją giełdy jest konkurs warzenia piw domowymi metodami. Jakość domowego piwa ocenia w czterech kategoriach specjalne jury. Ponadto, goście mają okazję uczestniczyć w degustacji piw oraz w wielu konkursach dotyczących m.in. wiedzy browarniczej i zasięgnąć porad piwowarskich w zakresie warzenia piw domowymi metodami.
Muzeum Browaru Żywiec
Sale ekspozycyjne muzeum mieszczą się w dawnych piw¬nicach leżakowych, czynnych jeszcze w latach 80. XX w. Ten najniższy poziom browaru w znacznej mierze wykuty jest w litej skale.
Do muzeum prowadzą duże dębowe wrota. Za nimi rozpoczyna się trasa turystyczna, która biegnie przez kilkanaście kolejnych pomieszczeń. Początek wyznacza Sala Trzech Żywiołów, gdzie w wielkich szklanych kolumnach prezentowane są kłosy i ziarno jęczmienia oraz szyszki chmielu. Obok płynie górski strumyk. Wnętrze zamyka ściana wodna, przypominająca, że krystalicznie czysta woda była i jest największym skarbem browaru.
Przechodząc ścianę wody, wkracza się do sali z makietą zabudowań Arcyksiążęcego Browaru z przełomu XIX/XX w. Większość z pokazanych na niej budynków wciąż istnieje, choć niektóre pełnią obecnie inne funkcje. Dzisiejszy browar jest jednak znacznie większy - rozbudowę wymusiła rosnąca produkcja, która przez ostatni wiek zwiększyła się prawie czterdziestokrotnie.
Turyści przez cały rok mogą odwiedzać Muzeum oraz Browar usytuowany w sercu Kotliny Żywieckiej. Zwiedzanie odbywa się w zorganizowanych grupach. Turyści indywidualni mogą dołączyć do zorganizowanych wycieczek.
Więcej informacji na temat zwiedzania
Muzeum Browaru Żywiec
tel.: (033) 861 24 57,
e-mail: rezerwacja@muzeumbrowaru.pl.
www: www.muzeumbrowaru.pl
Palarka z XIX wieku
Pomimo tego, że Browar w Żywcu należy do jednych z najnowocześniejszych na świecie wciąż jest w nim miejsce dla piw warzonych tradycyjnymi, rzemieślniczymi, niezmienionymi od prawie dwóch wieków metodami.
Żywiecki Porter to piwo mocne, ciemne, górnej fermentacji, warzone według tradycyjnej receptury z 1881. Jej autorem był Juliusz Wagner, który od 1875 roku sprawował funkcję arcyksiążęcego Naczelnego Piwowara. Porter jest piwem niszowym, dla znawców, stanowi 1/80 całej produkcji w Browarze. Do warzenia Żywieckiego Portera używany jest słód monachijski i słody specjalne. Nie tylko jego receptura jest tradycyjna. By smak piwa był ciągle taki sam słód nadal pali się ręcznie, w Browarze w Żywcu, w zabytkowej palarce. Palarka znajduje się w Browarze od ponad stu lat. I choć zatarła się nawet nazwa producenta maszyny - palarka wciąż działa.
Rzeczy, których nie wiedziałeś o Żywcu…
- Działalność eksportową browary żywieckie zapoczątkowały już w 1913 r., kiedy dystrybucją objęto poza Galicją, takie miasta, jak: Budapeszt, morawska Ostrawa i Cieszyn. W 1913 r. łączny eksport piw żywieckich wynosił już ponad 28 tys. hl, co stanowiło 21,3% produkcji browaru.
- W połowie lat 30. XX wieku Żywiecki Browar odwiedził prezydent Ignacy Mościcki. Skosztowawszy szklankę Zdroju Żywieckiego i powiedział... "macie naprawdę wspaniałe piwo!"
- W projektowaniu etykiety słynnej "tańczącej pary" uczestniczył amerykański importer piwa Lutom, który specjalnie w tej sprawie, w połowie lat 50. XX wieku, odwiedził Żywiec.
- Współcześnie roczna produkcja Żywca przewyższa prawie trzykrotnie produkcję wszystkich galicyjskich browarów 100 lat temu.140 samochodów ciężarowych z naczepą wyjeżdża z codzienną produkcją.